NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
عُثْمَانَ
التَّنُوخِيُّ
أَبُو الْجَمَاهِرِ
حَدَّثَنَا
الْهَيْثَمُ
بْنُ حُمَيْدٍ
أَخْبَرَنِي
الْعَلَاءُ
بْنُ الْحَارِثِ
عَنْ
الْقَاسِمِ
بْنِ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
عَنْ أَبِي
أُمَامَةَ
أَنَّ رَجُلًا
قَالَ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ
ائْذَنْ لِي
فِي
السِّيَاحَةِ
قَالَ
النَّبِيُّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
إِنَّ
سِيَاحَةَ
أُمَّتِي
الْجِهَادُ
فِي سَبِيلِ
اللَّهِ
تَعَالَى
Ebû Ümâme'den rivayet
olunduğuna göre,
Bir adam; Ey Allah'ın
Rasûlü, bana seyahat etmek için izin ver demiş de Peygamber (s.a.v.);
"Ümmetimin seyahati
yüce Allah'ın yolunda cihad etmektir." buyurmuştur.
İzah:
Siyahat, Süyûh,
seyhan, şeyh kelimeleri, nefsin
arzulannı terk ve ibadet maksadıyla yerleşim merkezlerinden uzaklaşarak seyyah
olup mecnun gibi çöllere düşmektir. İsa (a.s.) da, yeryüzünde çok gezip
dolaştığı için kendisine mesih ismi verilmiştir.[bk. Mütercim Asım Efendi,
Tercümetü'I-kamus. I, 483.]
İsa A.S'nın dininde
büyük şehirlerden kaçarak dağ başlannda manastırlar inşa edip oralarda
ibâdetle vakit geçirmek çok makbul, çok sevaplı bir işti.
Fakat bu hareket
insanın cuma ve cemaati, ilim tahsilini ve cihadı terketmesine sebep
olacağından İslâmiyette yasaklanmış, müslümanlara ibadet maksadıyla yeryüzünde
yapacakları seyahat yerine cihad meşru kılınmıştır. Bu yüzden Fahr-i kâinat
efendimiz, ibâdet niyetiyle memleketini terkederek mecnun gibi seyyah olup
çöllere düşmek üzere izin isteyen bir sahâbîyi bundan menetmiştir. Ona Muhammed
ümmetinin, Allah'ın rızasını umarak, seyyah olup yollara düşmekle bir sevab
kazanamayacağını ancak onların içinde yaşadıkları toplumun hidâyet üzere
olabilmesi için çalışarak ve mücadele ederek, Allah'ın istediği şekilde
hayatlarını düzenleyip onun hükümlerini hakim kılmak endişesiyle yaşamalarının
gerektiğini vurgulamıştır. İşte bu maksatla Rasûlullah (s.a.v.) ilim tahsili,
düşmanla savaş gibi cihadlarla en büyük mükafatlarla erişeceklerini, veciz bir
şekilde ifâde buyurmuştur. Ancak Münziri, bu hadisin râvilerinden
"eI-Kasım"m bir çoklarınca tenkid edilmiş bir râvi olduğunu
söylemiştir.